Τα αδέρφια και οι κοινή συμβίωση μέσα στο σπίτι είναι ένα θέμα που απασχολεί κάθε γονιό, κυρίως λόγω της ιδιαιτερότητας που χαρακτηρίζει κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Τα συναισθήματα και τα θέματα που προκύπτουν είναι ανάμεικτα και χρήζουν αντιμετώπισης η οποία να έχει ως γνώμονα τα ίδια τα παιδιά και το καλό στην συμβίωση και την ανάπτυξή τους.
Κύριο συναίσθημα που ανακύπτει κατά γενική ομολογία και παρατήρηση, είναι το αίσθημα της ζήλιας. Το ένα παιδί ζηλεύει το άλλο κυρίως επειδή έχει την εντύπωση πως λαμβάνει μεγαλύτερο μέρος της αγάπης από τους γονείς ξεχωριστά ή και μεμονωμένα και έτσι, αντιδράει αυθόρμητα νιώθοντας άσχημα και μειονεκτικά απέναντι στο αδερφάκι του. Υπάρχουν βέβαια κάποιες τεχνικές οι οποίες αν εφαρμοστούν σωστά, τότε τα πράγματα εμφανώς καλυτερεύουν και φυσικά γίνονται ευκολότερες διαχειρίσιμες οι καταστάσεις.
Κάθε παιδί γνωρίζουμε πως έχει κάποιες συγκεκριμένες ροπές και κάποιες συγκεκριμένες τάσεις, διαφορετικές συνήθως από το άλλο. Ο γονιός λοιπόν πρέπει να ενισχύει αυτές τις τάσεις ξεχωριστά στα παιδιά ώστε το παιδί να καλλιεργηθεί αναπτύσσοντας τις δεξιότητες που του αρέσουν αλλά και που είναι καλό και αποδοτικό. Το ταλέντο αναγνωρίζεται και το παιδί αποκτά κίνητρα για βελτίωση και απόδοση ώστε να τονωθεί η αυτοπεποίθησή του και να δημιουργηθεί ένα ισχυρό επίπεδο αυτοεκτίμησης που δε θα κλονίζεται με το παραμικρό.
Οι συγκρίσεις είναι ευνόητο πως πρέπει να αποφεύγονται ακριβώς επειδή εμπεριέχουν την έννοια του καλύτερου και του λιγότερου καλού, έννοιες οι οποίες είναι δυσνόητες και δεν μπορούν να διαχειριστούν από την παθολογική και ψυχολογική δομή του παιδιού. Σε συνάρτηση με αυτό, τονίζω πως όταν τα παιδιά καβγαδίζουν μαλώνοντας λεκτικά, καλό θα ήταν ο γονιός να παραμένει παρατηρητής και να μην παίρνει τη θέση ακριβώς επειδή το φαινόμενο αυτό θα γίνεται επαναλαμβανόμενα μελλοντικά μόνο και μόνο για να προκληθεί το ενδιαφέρον του γονιού.
Τα όρια πρέπει να τεθούν από τους γονείς από κοινού ώστε τα παιδιά να τα σέβονται και καθένα ξεχωριστά να έχει απέναντι στους κανόνες της κοινής διαβίωσης τα δικά του συναισθήματα με γνώμονα πάντα την κοινή πορεία με γνώμονα το σεβασμό για παράδειγμα στον ιδιωτικό χώρο του άλλου αδελφού και του ιδιωτικού χρόνου του.
Δρούμε πάντα υποστηρικτικά και ποτέ επικριτικά έστω και άθελά μας. Δε λέμε συνέχεια μη και όχι και τέτοια λεκτικά συμπλέγματα γιατί αποδεδειγμένα τονώνουν και ενισχύουν την επιθετικότητα του παιδιού που γίνεται δέκτης και δεν κατορθώνει ο γονιός να γίνει πιστευτός γιατί τα μοναδικά του επιχειρήματα είναι η φωνή και το μάλωμα , τα οποία δεν έχουν ισχύ αμέσως μετά την εφαρμογή τους.
Ενισχύουμε τη σωστή συμπεριφορά με χάδια και αγκαλιές ειδικά αν το ένα αδερφάκι είναι μικρότερο και το μεγάλο φέρεται όπως του έχουμε υποδείξει. Έτσι, η επιβράβευση είναι πολύ σημαντική και δρα πάντοτε με αντα ποδοτικά οφέλη τόσο για τα παιδί όσο και για την προσπάθεια του γονιού να κρατήσει μια ακέραια θέση απέναντι και στα δυο του παιδιά με οδηγό τη δίκαια κατανομή των συναισθημάτων και των αντιδράσεων αλλά και των δράσεων από πλευράς του.
Διδάξτε το μεγαλύτερο παιδί για τη συμπεριφορά του απέναντι στο μικρότερο και μην περιμένετε να δημιουργήσει μόνο του κώδικα συμπεριφοράς από το πουθενά. Δείξτε του όσα πρέπει να κάνει και χρησιμοποιήστε λεκτικά επιχειρήματα για επιβράβευση ή αποδοκιμασία. Ποτέ μα ποτέ δε χρησιμοποιούμε βία πράγμα το οποίο δεν διαπραγματευόμαστε αλλά δουλεύουμε με τον εαυτό μας περισσότερο γιατί όπως έχουμε ξαναπεί, γονιός γίνεσαι δε γεννιέσαι.
Τέλος, γίνετε παρατηρητές της αλληλεπίδρασης μεταξύ των παιδιών ώστε να κατανοήσετε τι ακριβώς συμβαίνει μεταξύ τους, ποια είναι τα σημεία προστριβών και ποιες οι ενδεχόμενες ήπιες παρεμβάσεις σας.
Ποτέ αν το μικρότερο παιδί είναι πολύ μικρής ηλικίας να μην το αφήνουν οι γονείς μόνο με το μεγαλύτερο παιδί εξαιτίας της επικινδυνότητας της κατάστασης και της μη προβλέψιμης αντίδρασης του μεγαλύτερου.
Κλείνω προσθέτοντας ίσως τη σημαντικότερη διαπίστωση που έχω κάνει μέσα από κάποιες εμπειρίες επαγγελματικής βάσης. Όταν το παιδί νιώθει πως γίνεται κατανοητό από τους γονείς, τότε οι αντιδράσεις γίνονται αυτόματα ηπιότερες και οι συμπεριφορές του πολύ πιο προσεγμένες απέναντι στον αδερφό του και τα αποτελέσματα είναι θεαματικά.
*Το άρθρο αυτό δημοσιεύεται στο ιστότοπο του ΓΟΝ.ΙΣ. με άδεια του Συγγραφέα Σάββα Καλοκαιρινού, Κοινωνικού Λειτουργού στις 24 Απριλίου 2012
